"Hoe kunnen we het verhuren van woningen voor criminele activiteiten voorkomen/tegengaan?"

1. Inzicht − Wat weten wel/niet?
2. Welke acties kunnen we ondernemen nadat we het inzicht hebben verkregen?

Verduidelijking van de vraag

In de RIEC-regio Rotterdam worden zeer regelmatig safehouses aangetroffen waar criminelen verblijven en/of verdovende middelen worden aangetroffen, al dan niet in combinatie met wapens en grote sommen contant geld. Een aanzienlijk deel van deze panden betreffen woningen die worden verhuurd door malafide verhuurmakelaars die hiermee veelal bewust criminelen anonimiteit verschaffen. Door contant huurgelden aan te nemen, afkomstig van criminele activiteiten, maken de verhuurmakelaars zich schuldig aan witwassen. De verhuurmakelaar stort de contante huurgelden op zijn rekening, waarna de huurpenningen aan de pandeigenaar (die zich vaak van geen kwaad bewust is) worden overgemaakt. Zo raakt de onderwereld verweven met de bovenwereld. De RIEC-partners uit de regio Rotterdam willen het verhuurproces van vastgoed aan criminelen stilleggen. De uitstralingseffecten van de illegale drugsindustrie op de wijken zijn immers aanzienlijk. Buurtbewoners voelen zich onveilig terwijl de jeugd wordt aangetrokken door de verleidelijke kant van criminaliteit, snel veel geld verdienen. Er ontstaat een parallelle samenleving, waarin (het meedoen aan) ondermijnende criminaliteit wordt getolereerd of zelfs gestimuleerd.

Vraagarticulatie 11-02-2020

Op 11 februari zijn 24 kennis- en ervaringsdeskundigen aanwezig geweest om de vraag van de RIEC-regio Rotterdam te articuleren vanuit diverse perspectieven. Dit is stap 4 volgens de methodiek van het Veiligheidsatelier: de vraagarticulatie!
Tijdens deze sessie zijn de volgende aandachtspunten opgesteld.

Brainstormsessie 29-09-2020

Op 29 september hebben twee sessies van het Veiligheidsatelier plaatsgevonden; een herhaling van de vraagarticulatie sessie en een brainstromsessie voor oplossingsrichtingen. Uit de brainstormsessie kwamen drie oplossingsrichtingen naar voren:

• Er is veel data bij diverse organisaties, denk aan Kadaster, Gemeente, Belastingdienst, Politie, .... Verbinding van deze data zal zeker nieuwe inzichten geven
• Er zijn bronnen waar we weinig of geen gebruik van maken, denk dan vooral aan mensen in wijken zoals post/pakket bezorgers, welzijnswerkers, buren. Ook zij bezitten veel informatie die nieuwe inzichten kunnen geven
• Alle informatiebronnen vragen om structuur. Structuur die crimineel gedrag of abnormaliteiten duidt. Dit dient verder onderzocht te worden.

4 pitches op 17-11-2020

Voor 21 oktober zijn voorstellen ingediend en 4 voorstellen mogen op 17 november een pitch geven aan de jury. Het beste voorstel wordt een opdracht toegekend voor het uitvoeren van een fieldlab.

1. Het bedrijf Socialmediamen gaat via social media meer aandacht vestigen en mee informatie ophalen.

Ondermijnende criminaliteit

Georganiseerde, ondermijnende criminaliteit bestaat uit veel soorten criminaliteit en activiteiten die daarmee samenhangen. Bij activiteiten maakt de georganiseerde criminaliteit gebruik van diensten uit de bovenwereld.

Bovenwereld en onderwereld raken verweven met elkaar

Criminelen schuwen het niet om legale partijen te beïnvloeden of te onderdrukken. Denk daarbij aan volksvertegenwoordigers, ambtenaren en onschuldige burgers. Daarbij passen criminelen soms ook zwaar geweld toe, tot aan liquidaties in woonwijken toe. Het effect is dat bovenwereld en onderwereld met elkaar verweven raken. Dit ondermijnt en bedreigt onze samenleving en rechtsstaat. De Rijksoverheid wil niet dat criminelen het voor het zeggen krijgen. Legale dienstverleners en politieke ambtsdragers moeten hun werk kunnen doen zonder bedreiging of intimidatie. Wijken en buurten moeten veilig en leefbaar zijn. Criminelen mogen ondernemers niet verleiden om voor hen aan de slag te gaan. Daarom probeert de Rijksoverheid beter zicht te krijgen op ondermijning. Nederland moet een minder aantrekkelijk land voor ondermijnende criminaliteit worden. Daarom is de aanpak van ondermijning een speerpunt van het kabinet.

Diensten van de bovenwereld

Criminelen maken gebruik van diensten van de bovenwereld. Denk daarbij aan:

• Legale financiële dienstverleners om hun criminele winsten wit te wassen. Zoals banken, verzekeraars en financieel adviseurs.
• Voorzieningen en technische kennis om criminele activiteiten uit te voeren. Zoals: een containeroverslag in de haven voor drugssmokkel of mensensmokkel; post- en pakketstromen om xtc-pillen te versturen; een elektricien voor de aanleg van een hennepkwekerij.
• Eigenaren of verhuurders in de vastgoedsector die hun panden (onder druk) laten gebruiken voor bijvoorbeeld drugs- of wapenhandel.
• Huisjes op vakantieparken die criminelen misbruiken voor bijvoorbeeld illegale prostitutie of drugshandel.

Dat brengt een risico met zich mee van verleiding en afpersing van legale partijen, ambtenaren en openbaar bestuur. Zo ondermijnen criminelen het gezag van burgemeesters en politie en vervagen normen en waarden bij legale partijen. Ook verslechtert hierdoor de veiligheid en leefbaarheid in de buurt.